Để duy trì môi trường sạch sẽ và ổn định cho bể cá cảnh, hệ thống lọc tràn dưới luôn được đánh giá cao nhờ hiệu quả vượt trội. Vậy, lọc tràn dưới hoạt động ra sao, những ưu điểm nổi bật của nó là gì, liệu có thể tự làm tại nhà được không? Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá từ nguyên lý hoạt động cho đến cách sử dụng tối ưu nhất, mang lại trải nghiệm nuôi cá cảnh thú vị, dễ dàng hơn cho người chơi chuyên nghiệp lẫn người mới bắt đầu.
Lọc tràn dưới là gì?
Lọc tràn dưới là một hệ thống lọc nước gồm nhiều bộ lọc, được thiết kế đặt ở phía dưới của bể cá cảnh. Nước từ bể sẽ chảy qua các ngăn lọc này, sau đó được bơm ngược trở lại bể cá.
Hệ thống lọc tràn dưới giúp loại bỏ các cặn bẩn và chất độc trong nước, góp phần ổn định độ pH, nhiệt độ, oxy hòa tan để duy trì điều kiện nước lý tưởng. Với hiệu quả vượt trội, hệ thống lọc này đặc biệt phù hợp cho bể cá rồng, bể thủy sinh lớn hoặc các loại bể cá công nghệ mới.

Nguyên lý hoạt động của lọc tràn dưới như thế nào?
Hệ thống lọc tràn dưới hoạt động dựa trên nguyên tắc dòng chảy tuần hoàn, giúp nước trong bể được lưu thông và làm sạch liên tục. Quá trình này như sau:
- Thu nước từ bể chính: Nước từ bể cá sẽ được dẫn xuống hệ thống lọc thông qua ống dẫn nước hoặc khe tràn. Các bộ phận này được bố trí kín đáo để không làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ của bể.
- Lọc nước qua các ngăn lọc: Hệ thống lọc tràn dưới thường bao gồm 3 lớp lọc chính là lọc cơ học, lọc hóa học, lọc sinh học.
- Hoàn lưu nước sạch: Sau khi được làm sạch, nước sẽ được bơm ngược trở lại bể cá thông qua hệ thống ống dẫn nước.
Nhờ quy trình khép kín và tuần hoàn này, bể cá cảnh luôn duy trì được môi trường nước sạch và ổn định mà không cần thay nước thường xuyên.
Lọc tràn dưới có ưu, nhược điểm gì?
Trước khi quyết định sử dụng hệ thống lọc tràn dưới cho bể cá cảnh, bạn cần nắm rõ những lợi ích nổi bật cũng như những hạn chế của hệ thống này. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu và loại bể cá mà bạn đang sở hữu.
Ưu điểm
Lọc tràn dưới được yêu thích bởi những đặc điểm vượt trội mà nó mang lại cho người chơi cá cảnh:
- Hiệu quả lọc cao: Lọc tràn dưới xử lý toàn diện các loại chất bẩn, đảm bảo nước trong bể luôn sạch và phù hợp cho cá, cây thủy sinh phát triển.
- Tính thẩm mỹ: Hệ thống lọc được giấu hoàn toàn bên dưới bể, giúp không gian bể chính gọn gàng và đẹp mắt hơn.
- Phù hợp với bể lớn: Với khả năng xử lý lượng nước lớn, lọc tràn dưới là lựa chọn lý tưởng cho các bể cá cảnh lớn hoặc bể có mật độ cá cao.
- Tiết kiệm công sức chăm sóc: Hệ thống lọc tràn dưới hoạt động liên tục và tự động, giảm thiểu đáng kể công việc vệ sinh và bảo dưỡng bể cá.
- Đảm bảo môi trường sống ổn định cho cá: Giúp cân bằng hệ vi sinh vật trong nước, duy trì sự ổn định cho môi trường bể cá.

Nhược điểm
Tuy mang lại nhiều lợi ích, lọc tràn dưới vẫn tồn tại một số hạn chế mà bạn cần cân nhắc:
- Chi phí ban đầu cao: Cần đầu tư nhiều hơn so với các loại lọc thông thường.
- Cần không gian lắp đặt: Hệ thống này đòi hỏi một ngăn chứa bên dưới bể cá, không phù hợp với các không gian nhỏ hẹp hoặc bể không có chân đế.
- Lắp đặt phức tạp: Để đảm bảo hiệu quả, việc thiết kế và lắp đặt lọc tràn dưới cần có sự tính toán kỹ lưỡng và tay nghề kỹ thuật.
So sánh lọc tràn dưới và lọc tràn trên bể cá cảnh
Khi chọn hệ thống lọc cho bể cá, nhiều người phân vân giữa lọc tràn dưới và lọc tràn trên. Mỗi loại lọc sẽ có những ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai hệ thống này sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn chính xác nhất cho bể cá của mình.
Tiêu chí | Lọc tràn dưới | Lọc tràn trên |
Hiệu quả lọc | Cao hơn, xử lý toàn diện | Đủ dùng cho bể nhỏ, không phù hợp với bể lớn |
Thẩm mỹ | Giấu kín, không ảnh hưởng đến bể chính | Thường dễ thấy, có thể làm mất thẩm mỹ |
Chi phí | Cao hơn | Thấp hơn |
Lắp đặt | Phức tạp, cần kinh nghiệm | Dễ dàng lắp đặt, phù hợp cho người chơi chưa có kinh nghiệm |
Phù hợp | Bể cá lớn, bể thủy sinh, bể mật độ cá cao | Bể cá nhỏ, bể đơn giản |

Khi nào nên sử dụng lọc tràn dưới cho bể cá cảnh?
Tùy thuộc vào kích thước, loại bể, mật độ cá và nhu cầu của người chơi, bạn cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư vào hệ thống lọc nào. Lọc tràn dưới đặc biệt thích hợp cho những bể cá lớn, bể thủy sinh cần sự ổn định lâu dài hoặc những người muốn giảm thiểu công việc chăm sóc hàng ngày. Dưới đây là ba trường hợp cụ thể mà lọc tràn dưới thực sự phát huy tối đa hiệu quả và lợi ích:
Bể cá lớn với mật độ cá cao
Đối với các bể cá cảnh lớn, thường chứa hàng trăm lít nước và số lượng cá nhiều, việc duy trì chất lượng nước ổn định là một thách thức không nhỏ. Lọc tràn dưới tỏ ra tối ưu với:
- Khả năng lọc vượt trội: Loại bỏ hoàn toàn các chất thải hữu cơ như phân cá, thức ăn dư thừa và tạp chất, hạn chế tình trạng nước bị đục hay tích tụ độc tố, đặc biệt trong những bể có mật độ cá cao.
- Giảm gánh nặng vệ sinh: Hệ thống lọc hoạt động liên tục sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức đáng kể.
- Hỗ trợ hệ sinh thái khỏe mạnh: Tạo điều kiện cho vi sinh vật có lợi phát triển, giúp phân giải các chất hữu cơ và duy trì cân bằng sinh thái trong bể.
Bể thủy sinh cần môi trường ổn định lâu dài
Bể thủy sinh không chỉ là nơi nuôi cá mà còn là hệ sinh thái phức tạp, bao gồm nhiều loại sinh vật và cây thủy sinh. Nhờ hệ thống lọc tràn dưới, bể thuỷ sinh có thể đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây và cá:
- Duy trì sự ổn định: Cân bằng độ pH, nhiệt độ và oxy hòa tan trong nước. Điều này rất quan trọng đối với các loại cây thủy sinh nhạy cảm như rêu Java, cỏ ngưu mao chiên hay cây cắt cắm.
- Không làm ảnh hưởng đến bố cục bể: Vì hệ thống lọc nằm dưới chân bể, không gian trong bể hoàn toàn được dành cho việc trang trí và bố trí các loại cây, đá, gỗ lũa theo ý muốn.
- Hạn chế thay nước thường xuyên: Giữ môi trường nước ổn định, không làm ảnh hưởng đến cây hoặc cá trong bể và giảm thiểu tần suất thay nước.

Những người chơi cá cảnh muốn giảm công chăm sóc
Nếu bạn bận rộn hoặc không muốn vệ sinh bể thường xuyên, lọc tràn dưới là lựa chọn hoàn hảo. Hệ thống tự vận hành, giúp giữ nước sạch và môi trường an toàn, ngay cả khi bạn không có nhiều thời gian để chăm sóc.
Hướng dẫn cách làm lọc tràn dưới tại nhà
Cách làm lọc tràn dưới tại nhà không quá phức tạp nếu bạn chuẩn bị đầy đủ vật liệu và thực hiện đúng quy trình. Việc tự làm không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn mang lại sự linh hoạt trong thiết kế, phù hợp với kích thước và yêu cầu riêng của bể cá. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết của Bể Cá Cảnh Đa Năng để bạn có thể tham khảo và thực hiện:
Bước 1: Chuẩn bị vật liệu
Trước khi bắt đầu, bạn hãy chuẩn bị đầy đủ một số vật liệu cần thiết:
- Hộp hoặc bể lọc: Làm bằng kính hoặc mica, kích thước phù hợp để đặt dưới bể cá chính.
- Vật liệu lọc: Bao gồm bông lọc, than hoạt tính, sứ lọc, bio-ball hoặc các vật liệu lọc sinh học khác.
- Máy bơm nước: Chọn loại có công suất phù hợp với dung tích bể.
- Ống dẫn nước: Sử dụng ống PVC hoặc ống nhựa để kết nối các bộ phận.
- Keo silicon và dụng cụ lắp ráp: Dùng để cố định các vách ngăn trong hộp lọc.
Bước 2: Thiết kế hệ thống lọc
Ở bước này, bạn sẽ chia làm 2 công việc chính như sau:
Phác thảo hộp lọc:
- Dựa trên kích thước bể cá và không gian đặt ngăn lọc, bạn cần xác định chiều dài, chiều rộng, và chiều cao của hộp lọc.
- Hộp lọc nên chiếm từ 25–30% dung tích của bể cá chính để đảm bảo hiệu quả lọc.
Chia các ngăn lọc:
- Ngăn 1: Lọc cơ học: Đây là ngăn đầu tiên, nước từ bể chính chảy xuống sẽ đi qua bông lọc để loại bỏ các chất bẩn lớn như cặn, thức ăn thừa, hoặc phân cá.
- Ngăn 2: Lọc hóa học: Ngăn này chứa than hoạt tính hoặc các vật liệu khử độc, giúp loại bỏ hóa chất, độc tố và mùi hôi từ nước.
- Ngăn 3: Lọc sinh học: Nước sẽ đi qua bio-ball hoặc sứ lọc, nơi vi sinh vật có lợi phát triển và xử lý các hợp chất hữu cơ còn lại.
- Ngăn 4: Máy bơm: Đây là nơi đặt máy bơm, nước sạch được bơm trở lại bể cá chính.
Bước 3: Lắp ráp hộc lọc
Trước khi đưa hộp lọc vào hệ thống, bạn cần lắp ráp các vách ngăn để tạo thành các ngăn lọc riêng biệt. Quá trình này cần sự chính xác để đảm bảo nước lưu thông tốt qua từng ngăn.
Cắt kính hoặc mica:
- Dựa theo kích thước thiết kế, cắt các tấm kính hoặc mica thành từng mảnh để tạo thành hộp lọc và các vách ngăn.
- Đảm bảo các cạnh được mài nhẵn để dễ lắp ráp và tránh gây nguy hiểm.
Lắp các vách ngăn:
- Dùng keo silicon chống thấm để gắn các vách ngăn vào hộp lọc theo đúng thứ tự: ngăn lọc cơ học, hóa học, sinh học và ngăn máy bơm.
- Kiểm tra vị trí các vách ngăn để đảm bảo khoảng cách phù hợp và nước lưu thông dễ dàng, đợi keo khô hoàn toàn trong 24 – 48 giờ trước khi sử dụng.
Bước 4: Lắp đặt hệ thống
Khi hộp lọc đã hoàn thiện, bạn cần lắp đặt và kết nối nó với bể cá chính. Quá trình này đảm bảo nước được dẫn xuống hộp lọc tràn dưới và quay trở lại bể một cách tuần hoàn.
Kết nối hộp lọc với bể cá:
- Gắn ống dẫn nước từ bể cá xuống ngăn lọc đầu tiên. Đầu ống nên có lưới chắn để ngăn cá hoặc rác lớn bị hút vào.
- Lắp máy bơm vào ngăn cuối cùng và kết nối ống dẫn để đưa nước sạch trở lại bể chính.
Thêm vật liệu lọc:
- Đặt bông lọc vào ngăn cơ học, than hoạt tính vào ngăn hóa học, và bio-ball hoặc sứ lọc vào ngăn sinh học.
- Sắp xếp vật liệu lọc gọn gàng, đúng thứ tự để dòng nước chảy qua hiệu quả nhất.
Kiểm tra hệ thống lọc tràn dưới:
- Bật máy bơm để chạy thử, kiểm tra xem dòng chảy có ổn định không và phát hiện các lỗi như rò rỉ hoặc tắc nghẽn.
- Điều chỉnh lưu lượng nước nếu cần để đảm bảo không làm xáo trộn môi trường trong bể.
Bước 5: Hoàn thiện và bắt đầu sử dụng
Sau khi kiểm tra và đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, bạn có thể bắt đầu đưa lọc tràn dưới vào sử dụng. Trong thời gian đầu, cần quan sát kỹ để phát hiện các vấn đề bất thường và kịp thời điều chỉnh.

Lưu ý cần nhớ khi sử dụng lọc tràn dưới
Lọc tràn dưới là một hệ thống mang lại nhiều lợi ích, nhưng để đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ, bạn cần nắm rõ những điểm quan trọng trong quá trình sử dụng. Những lưu ý này không chỉ giúp hệ thống hoạt động ổn định mà còn giúp bể cá duy trì được môi trường sống lý tưởng cho cá và cây thủy sinh. Hãy cùng tìm hiểu những điều cần nhớ khi vận hành và bảo trì hệ thống này:
- Bảo trì định kỳ: Vệ sinh bông lọc và thay thế vật liệu lọc định kỳ để duy trì hiệu quả lọc.
- Chọn máy bơm phù hợp: Đảm bảo công suất máy bơm phù hợp với dung tích bể (thường gấp 4–5 lần dung tích bể mỗi giờ).
- Thiết kế hợp lý: Đảm bảo kích thước và vị trí các ngăn lọc phù hợp với dòng chảy của nước.
Tổng kết
Hệ thống lọc tràn dưới là giải pháp lý tưởng để duy trì một môi trường bể cá sạch sẽ và ổn định, đặc biệt phù hợp với các bể cá cảnh đa năng hoặc các bể thủy sinh lớn. Với hiệu quả lọc vượt trội, tính thẩm mỹ cao và giúp tiết kiệm công sức, lọc tràn dưới là lựa chọn tuyệt vời cho những người chơi cá cảnh muốn giảm thiểu công việc vệ sinh, chăm sóc. Dù có chi phí ban đầu và lắp đặt cao, nhưng những lợi ích dài hạn mà nó mang lại cho bể cá cảnh thật sự xứng đáng để đầu tư.
Xem thêm:
- Cá chép sư tử: Nguồn gốc, cách nuôi, phòng bệnh
- Cá chép phi tần: Đặc điểm, cách nuôi & giá bán chi tiết
- Cá tai tượng: Các loại phổ biến & hướng dẫn cách chăm sóc